هوش مصنوعی در خدمت پزشکان
علم پزشــکی در دهه هــای اخیر با اســتفاده از دانش فناوری به پیشــرفت های شــگرف و سریعی دســت یافته اســت. فناوری و پدیده جهانی شــدن باعث شده است که شاخه های علمی و پژوهشگران رشــته های مختلف با کار گروهــی، موفق به انجام اموری شوند که گاهی شــبیه به افسانه های علمی اســت. شــاید نمونه بارز آن تکمیل نقشــه ژنتیکی انســان باشــد که بــه پروژه ژنــوم معروف اســت. متخصصان علوم پزشکی، ژنتیک، کامپیوتر و… از ۲۰ دانشگاه و مؤسســه تحقیقاتی از کشورهای مختلف موفق شدند در سال ۲۰۰۳ و زودتر از موعد مقرر این پروژه را به اتمام برسانند. کار روی هــوش مصنوعــی از دهــه ۵۰ میلادی از ســوی دو اســتاد کامپیوتــر مؤسســه تکنولوژی ماساچوست در آمریکا به نام های «ماروین مینسکیه» و «جان مک کارتی» شــروع شد. این دو سعی کردند با الهام از کارکرد مغز انســانی، ماشینی درست کنند که قادر به انجام کارهای انســان نظیر استدلال، حل مشکلات یا یادگیری باشد. مغز انسان از صد میلیارد نورون تشــکیل شــده اســت. این ســلول ها توسط رشته های عصبی پیچیده ای با هم در ارتباط هستند که به آن شبکه عصبی می گویند. در هوش مصنوعی ســعی شــده با ایجاد شــبکه هایی نظیر شبکه های عصبی، کارکرد مغز انسان همانندسازی شود. متخصصان علوم اعصاب و فناوری در دهه های اخیر با شبیه ســازی از مغز انســان موفــق به ابداع هوش مصنوعی شــده اند. هــوش مصنوعی امروزه قادر اســت بســیاری از کارها، به ویژه کارهایی را که به اتوماســیون یا تکرار نیاز دارد، حتی بهتر از انسان انجام دهد. اکنون از هوش مصنوعی در بســیاری از صنایع استفاده می شــود. پیش بینی می شود که در ۵۰ سال آینده بسیاری از کارهای انسان توسط هوش مصنوعی یا ربات صورت بگیرد. کاربــرد هــوش مصنوعــی در علــم پزشــکی چیســت؟ آیــا در آینده شــما به جــای مراجعه به پزشــک به یک ربات رجوع خواهیــد کرد؟ واقعیت این اســت که پزشــکی علاوه بر جنبه های تحلیلی، تشــخیصی یا درمانــی جنبه های انســانی نیز دارد. هوش مصنوعی یا ربات از این جنبه ها عاری اســت. بنابرایــن بــه نظر می رســد هــوش مصنوعی جای پزشــک را نخواهــد گرفــت، ولی به پزشــک کمک خواهــد کــرد؛ به عنوان مثــال، هــوش مصنوعی با تشــخیص الگوهای خاص بیماری در آزمایش های بیمار می تواند به پزشــک کمک کنــد. درحال حاضر هــوش مصنوعــی در جنبه های مختلف سیســتم درمانی وارد شــده و به پزشــک و سیستم بهداشتی کمــک می کنــد. یکــی از مهم تریــن کاربردهای آن کمک به پزشــکی در جلوگیری از خطاهای پزشکی اســت. هوش مصنوعی قادر اســت مقادیر زیادی از اطلاعات را در کســری از ثانیــه تجزیه وتحلیل کند. در بسیاری از سیســتم های بهداشتی با ایجاد پرونده الکترونیکی برای بیمار، این امکان فراهم شده است که با اســتفاده از هوش مصنوعی از اشتباهاتی نظیر تداخل هــای دارویی جلوگیری کرد. هوش مصنوعی همچنین قادر اســت میلیون هــا اطلاعات ژنتیکی را تحلیل کرده و ژن های بیماری زا را کشف کند. این امر به تشخیص سریع تر بیماری ها کمک می کند. کاربرد دیگر هــوش مصنوعی در تجزیه وتحلیل عکس های رادیولوژیــک اســت. بــا ارائــه الگوهــای مختلف بیماری هــا در این عکس ها، هــوش مصنوعی قادر اســت که به متخصص تصویربرداری در تشــخیص بیماری کمک کند. هوش مصنوعی امــروزه به جراحــان در انجام جراحی های بــا ربات کمک می کنــد، به گونه ای که جراح قادر خواهد بود بیمار را از مسافت دور و حتی قــاره ای دیگر مورد عمل جراحی قــرار دهد. هوش مصنوعی همچنین قادر اســت بــا تحلیل میلیون ها اطلاعات مربوط بــه بیمار بــا یافته هــای ژنتیکی احتمال بروز ســرطان یا سکته های قلبی را در بیمار پیش بینی کند. این امر امروزه به پیشــرفت پزشــکی شخصی (Medicine Personalized) کمک بسیاری کرده اســت. این علم تلاش دارد تشــخیص، درمان و پیش آگهــی هر بیماری را به صــورت فردی ارائه دهد؛ به عنوان مثــال درمان بیماری هر فرد را به طور اختصاصی برای آن فــرد ارائه دهد و پیش بینی کند که بیمار به کدام درمان بهتر جواب خواهد داد. امروزه با اســتفاده از فناوری هــوش مصنوعی، ربات هایی طراحی شده است که می توانند اطلاعات بیمار را به صورت زنده و لحظه ای به پزشک منتقل کنند تــا وی بتواند در مــورد درمان بیمــار، بهترین تصمیــم را بگیرد. ایــن ربات ها می تواننــد حتی در نقــش پرســتار بیمار کار کننــد. کاربرد ایــن فناوری در پزشــکی از راه دور (Telemedicine) اســت. بــا اســتفاده از این روش، پزشک قادر به درمان بیماران در مناطق دوردست و فاقد پزشک یا حتی در مناطق جنگی خواهد بود. به طورخلاصه می تــوان گفت فنــاوری هوش مصنوعی هرچند جای پزشــک را نخواهد گرفت، اما قطعا به ارائه بهتر خدمات بهداشتی و درمانی کمک شایانی خواهد کرد.
دیدگاهتان را بنویسید