آینده از آن کیست؛ربات یا انسان؟

آینده از آن کیست؛ربات یا انسان؟

در دهه های اخیر بشر با شبیه سازی ساختار مغز انسان موفق به تولید ربات هایی شده است که قادر به انجام برخی کارهای انســان هستند. این ربات ها مانند انسان می توانند راه بروند، در کارخانه کار کرده و حتی رانندگی کنند.
ربات های پیشــرفته تر امروزی حتی قادر به تحلیل عکس های پزشکی و داده های تحقیقاتی هســتند. بنابراین اکنون ممکن است این ســؤال پیش آید که آیا ربات در آینده جای انســان را خواهد گرفت؟ آیا بســیاری از شــغل ها در آینده بــه علت حضور ربات ها از بیــن خواهند رفت؟ اگر این طور باشد، آینده تحصیلات عالیه به کدام سمت خواهد رفت؟ چگونه می توان بشر را برای شغل های آینده تربیت کرد؛ شغل هایی که با حضور ربات ها از بین نروند؟ بیش از صد سال پیش با انقلاب صنعتی بسیاری از شغل ها در مزارع از بین رفت و کارگران را روانه کارخانه ها کرد.
با انقلاب در هوش مصنوعی و فناوری ربات ها، باز این اتفاق خواهد افتاد و بسیاری از مشــاغل کنونــی را ربات ها انجــام خواهند داد. بسیاری از کارهایی که نیاز به «تکرار» دارند در آینده به وســیله ربات ها انجام خواهند شــد. برای مثال در بســیاری از کارخانه جات ماشین ســازی ربات ها جای انســان را گرفته اند یا ربات ها قادرند میلیون ها محاســبه پیچیــده ریاضــی را در کســری از ثانیه انجام دهند. واقعیــت ایــن اســت کــه هــر روز ربات های هوشــمندتری ساخته می شــوند.
مطالعات متعدد پیش بینــی کرده اند که بیش از نیمی از شــغل های فعلی بشر در ۲۰ ســال آینده، دیگر وجود نخواهند داشــت. البته این پیش بینی، خود نویددهنده ایجاد شــغل های جدید دیگر در آینده است. سیستم های آموزشــی ما باید نسل جدید را برای این پدیده آماده کننــد.
باید به این نکته توجه داشــت کــه با وجود اینکه ربات ها به تدریج بهتر و باهوش تر می شــوند، ولی انسان، ویژگی هایی دارد که ربات هیچ گاه به آن نخواهد رســید. باید در آموزش نسل جدید، به ویژه در تحصیلات عالیه بر این ویژگی ها تکیه کرد.
یکی از این ویژگی ها «ابتکار» و «خلاقیت» اســت. ابتکار و خلاقیت موتور محرکه پیشــرفت بشــر است. باید آموزش طوری طراحی شود که این ویژگی را پرورش دهد. ربات یك ماشــین برنامه ریزی شده است که از هرگونه ابتکار و خلاقیت تهی اســت.
بنابراین بشــر با داشــتن این امتیاز همیشه از ربات ها جلوتر است. از دیگر ویژگی های بشــر می توان به روابط و تعامل انسانی اشــاره کرد. بسیاری از مشاغل نیاز به این دو خصوصیت دارند که ربات ها فاقد آن هستند.تعالی و پیشرفت در روابط انسان چیزی نیست که یك شبه در انسان ایجاد شده باشد و نیاز به تمرین و ممارست دارد. سیســتم آموزشــی آینده نگر می تواند بذر این ویژگی را در نســل جوان نهادینه کند.
مشــاغلی که به دو ویژگی «ابتکار» و «روابط انســانی» نیاز داشته باشــند، هرگز با ربات ها جایگزین نخواهند شد. این فرصتی است برای نســل جدید در انتخاب رشته و شغل آینده. برعکس، مشــاغلی که نیاز به «تکرار» دارند، قطعا در آینــده به تدریج از بین خواهند رفت زیرا ربات ها بهتر از انسان قادر به انجام آنها هستند.
مسئله دیگر این است که با پیشرفت در فناوری، دانش و مشاغل نیز از شــکل سنتی و ثابت درآمده و به صورت ســیال خواهند بود. بنابراین لازم است که انســان خود را برای آمــوزش مادام العمر آماده کند. آنچه بشــر در مدرسه یا دانشگاه می آموزد طی سال ها و دهه های آینده قطعا تغییر می کند. بنابراین بشر باید یاد بگیرد که همیشه آموزنده باشد. با پایان دوره تحصیلات کلاسیک در مدرســه یا دانشگاه، آموزش پایــان نمی پذیرد.
ایــن خصوصیت علم و فناوری است که همیشه درحال تغییر است. بنابراین نســل جدید باید خود را برای آن آماده کند و این امر میسر نیست مگر با ایجاد روحیه آموزش مادام العمر در افراد. سیســتم های آموزشی باید این خصیصه را نیز در نسل جدید نهادینه کنند. جمعیت کره زمین روز به روز بیشــتر می شــود.
پیشــرفت در فنــاوری بیش ازپیش مــردم را به هم مرتبط کرده اســت. این امر خود رقابت شــدیدتری را بین انســان ها و کشــورها ایجاد خواهــد کرد.
با پیشــرفت در فناوری، به ویژه در زمینــه کامپیوترها، هوش مصنوعی در ربات های جهان به سمت آینده متفاوتی سیر خواهد کرد؛ آینده ای که نقش فناوری در آن بیشــتر و بیشتر خواهد شد. بسیاری از مشاغل و حرفه هــا از بین خواهند رفت یــا اهمیت خود را از دســت خواهند داد. البته ایــن خود، فرصت های جدیــدی ایجاد خواهــد کرد؛ فرصت های شــغلی به ویژه در زمینه هایی که نیاز به «خلاقیت» و «روابط انســانی» دارند که از عهده ربات ها ساخته نیست.
سیســتم آموزشــی ما باید در این زمینه برنامه ریزی کنــد. بــا ورود ربات های پیشــرفته و نســل جدید قطعــا فضای کاری برای بشــر تغییــر خواهد کرد. این پدیده ای اســت که هم اکنون نیز در بســیاری از مشــاغل قابل رؤیت است. بسیاری از مشاغل فعلی در آینده از بین خواهند رفت؛ همان گونه که بسیاری از مشاغل قرن گذشــته اکنون دیگر وجود ندارند. از اکنون باید نسل جدید را برای این تغییرات آماده کرد که فردا دیر است.

دکتر رضا سعیدی فیروزآبادی – متخصص جراحی پیون

مقاله ای دیگر: آینده از آنِ کیست؛ ربات یا انسان

فنــاوری هــوش مصنوعی با تقلیــد از کارکرد مغز و ارتباطات ســلول های آن توانســته اســت رفتار انسان را مشابه سازی کند. این فناوری امروزه به قدری پیشــرفت کرده که قادر به انجام بسیاری از کارهای انســان اســت و به بســیاری از کارهای انسان نیز کمك می کند. کاربرد این فناوری امروزه در پزشــکی نیز رو به گسترش است.
این فناوری با افزایش قابلیت های پزشــك، پرستاران و محققان علم پزشــکی در پیشــرفت خدمــات درمانی به بیماران کمك شــایانی کرده است. این فناوری در تحلیل اطلاعات بی شــمار بیماران در پرونده های الکترونیکی کمك می کنــد.
با واردکردن اطلاعات هزاران بیمار در زمینه های مختلف نظیر داده های بالینـی، آزمایشـگاهی و تصویربـرداری، هـوش مصنوعی می تواند با ایجاد شبکه یا الگوریتم های مختلف به پزشك در تحلیل داده ها، تشــخیص و درمــان بیمــاری کمــك کنــد؛ به عنوان مثال، با واردکردن تصاویر شــبکیه هــزاران بیمار مبتلا به بیماری قند، هوش مصنوعی می تواند به پزشــك در تشخیص سریع تر مراحل اولیه عوارض چشمی بیمــاری قند کمك کند.
در ســال ۲۰۱۹ مؤسســه غــذا و داروی آمریکا، اســتفاده از ایــن نرم افزار را برای تشــخیص بیماری چشــمی ناشی از بیماری قند مــورد تأیید قرار داد. تشــخیص ســرطان در مراحل اولیــه از کاربردهای دیگر هوش مصنوعی در تحلیل نمونه هــای بافتی بیماران اســت. این نرم افزار قدرت به مراتب بیشــتری از چشم انسان در تشخیص تعداد کم ســلول های سرطانی دارد و به این ترتیب به تشــخیص ســریع تر ســرطان در مراحل اولیــه کمك می کند.
کاربــرد دیگر هوش مصنوعــی در تحلیــل داده هــای تصویربــرداری اســت. هوش مصنوعی قادر است میلیون ها داده تصویربــرداری را به دقــت و در مدت زمان کوتاه مورد ارزیابی قرار دهد و به پزشــکان در تشخیص ســریع تر بیماری هــا در مراحل اولیــه کمك کند.
هوش مصنوعی امروزه در جراحی نیز گام گذاشته اســت، به طوری کــه با اســتفاده از ایــن فناوری، ربات هایی طراحی شــده اند که قادرند به دقت به جراحــی بیماران کمك کننــد. از دیگر کاربردهای ایــن فنــاوری در جراحــی می توان بــه طراحی ربات هایی اشــاره کرد که قادرنــد اطلاعات بیمار را به صورت زنــده و لحظه ای به پزشــک منتقل کنند تــا وی بتواند در مورد درمــان بیمار، بهترین تصمیــم را بگیرد. این ربات هــا می توانند حتی در نقش پرســتار بیمار کار کنند.
کاربرد این فناوری در پزشــکی از راه دور است. با اســتفاده از این روش، پزشک قادر به درمان بیماران در مناطق دوردست و فاقد پزشــک یا حتی در مناطــق جنگی خواهد بود. از دیگر کاربردهای اســتفاده از فناوری هوش مصنوعی می توان به تحلیل داده های مولکولی و ژنی اشــاره کرد. هوش مصنوعــی با تحلیل دقیق این داده ها به کشــف ژن های جدید و تشــخیص ســریع تر بیماری ها کمك می کند که این مســئله به نوبه خود به پیشــرفت دانش پزشکی نیز منجر خواهد شــد.
با پیشرفت و گســترش نقش هوش مصنوعی در پزشکی، این ســؤال مطرح است که آیا روزی این فناوری جای انسان را خواهد گرفت؟ باید توجه داشــت که هوش مصنوعی به پزشك و پرســتار و سایر کادر درمان کمك خواهد کرد، ولی هرگــز قادر نخواهد بود جایگزین نقش انســانی و عاطفی کادر درمان شود.
هوش مصنوعی با دقت بالا در تحلیل داده ها به بهبود کیفیت کادر درمان کمك شایانی خواهد کرد. از دیگر مزایای استفاده از فناوری هوش مصنوعی در پزشکی می توان به افزایش بازدهی، کاهش بــار کاری کادر درمان و کاهــش هزینه های تشــخیص و درمــان بیماران اشــاره کرد. هوش مصنوعـی در آینده نزدیك به یکی از ســتون های مهم سیســتم های درمانی و بهداشتی تبدیل خواهد شــد.
لازم است آموزش اســتفاده از این فنــاوری در دوره های آموزشــی کادرهــای درمان گنجانده شــود. در ســال ۲۰۱۹ بیشــترین ســرمایه گذاری در هوش مصنوعی در زمینه پزشــکی بوده اســت. پیش بینی می شــود کــه در ۵۰ ســال آینده بســیاری از مشــاغلی که درحال حاضر انسان انجام می دهد به علت هوش مصنوعی از بین خواهنــد رفت.
هوش مصنوعی به ویژه در کارهایی که نیاز به تکرار دارد به مراتب از انســان سریع تر و دقیق تر عمل خواهد کرد. باید توجه داشت که هوش مصنوعی هرگز قادر نیست جای انســان را در کارهایی که به دخالت مستقیم عواطف و قضاوت آدمی نیاز دارد، بگیرد.
بنابراین از اکنون لازم اســت سیســتم آمــوزش کادرهای بهداشــتی – درمانی ایــن موضــوع را در تربیت و آموزش نســل های آینده کادرهــای درمانی مدنظر قرار دهند. قطعا بسیاری از کارهایی که نیاز به تکرار یا تحلیل داده هــای متعدد دارنــد، نظیر اطلاعات آزمایشگاهی یا تصویربرداری، در آینده توسط هوش مصنوعی انجام خواهند شــد که هم دقت بالاتری دارد و هم سریع تر است و هم ارزان تر. بنابراین لازم است نسل آینده پزشکی با استفاده از این فناوری در دوران تحصیلی آشنا شود.

دکتر رضا سعیدی فیروزآبادی – متخصص جراحی پیوند

 

اشتراک گذاری پست

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *